Όλα τα νέα προϊόντα στην αγορά ισχυρίζονται ότι είναι “πολύ καλύτερα απ’ τα προηγούμενα μοντέλα”, προσφέροντας βελτιωμένη εμπειρία σε όλους τους τομείς. Τις περισσότερες φορές αυτό ισχύει. Τα 3D γραφικά είναι μία από τις εξαιρέσεις, καθώς ακόμα και στις μέρες μας είναι χάλια, άσχετα με το πόσες νέες τεχνολογίες κυκλοφορούν. Ας δούμε γιατί τα 3D γραφικά δείχνουν “ψεύτικα” και δεν αξίζουν τα λεφτά τους.
Προτάσεις συνεργασίας
Τα νέα άρθρα του PCsteps
Γίνε VIP μέλος στο PCSteps
Η ιστορία του 3D βίντεο
Όταν μιλάμε για 3D βίντεο, αναφερόμαστε στα 3D γραφικά και τις τεχνικές που βελτιώνουν την αντίληψη του βάθους στην εικόνα, σε μια προσπάθεια αναπαράστασης της τρίτης διάστασης στα 2D γραφικά.
Η αρχή στα 3D γραφικά έγινε το 1844, όταν ο David Brewster εφηύρε το στερεοσκόπιο, μία συσκευή που επέτρεπε την προβολή δύο εικόνων την ίδια στιγμή.
Αυτές οι εικόνες αναπαριστούσαν τη φωτογραφία από δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες. Μία για το αριστερό και μία για το δεξί μάτι.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε η φωτογραφία της Βασίλισσας Βικτώριας, που τράβηξε ο Louis Jules Duboscq το 1851. Η φωτογραφία παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Έκθεση με τεράστια επιτυχία.
Η φωτογραφία έγινε γρήγορα διάσημη σε όλον τον κόσμο, και η βιομηχανία των 3D γραφικών άρχισε να αναπτύσσεται εν μία νυκτί.
Τα πρώτα βήματα στο 3D βίντεο έγιναν το 1915, όπου δημιουργήθηκε μια ειδική κάμερα, το λεγόμενο κινητοσκόπιο. Το κινητοσκόπιο, λοιπόν, χρησιμοποιήθηκε στην παραγωγή της πρώτης ταινίας του είδους.
Το 1922, το “The Power of Love” ήταν η πρώτη ταινία 3D που προβλήθηκε στο σινεμά. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1935, γυρίστηκε και η πρώτη έγχρωμη 3D ταινία. Για αρκετό καιρό μετά απ’ αυτό, τα 3D γραφικά παρέμειναν ίδια.
Στα τέλη της δεκαετίας του ‘50, όπου η τηλεόραση άρχισε να γίνεται πιο δημοφιλής (στο εξωτερικό πάντα), έκαναν την εμφάνισή τους περισσότερες 3D ταινίες.
Ωστόσο, οι περισσότερες κινηματογραφικές αίθουσες δεν υποστήριζαν την προβολή τέτοιων ταινιών.
Την επόμενη δεκαετία κυκλοφόρησε η τεχνολογία Space Vision 3D, και το “The Bubble” ήταν η πρώτη ταινία που την υποστήριξε. Με το Space Vision 3D δεν χρειαζόταν δύο προτζέκτορες για την προβολή της ταινίας στον κινηματογράφο.
Πάνω στο φιλμ τυπώνονταν δύο εκδόσεις για κάθε καρέ, η μία πάνω απ’ την άλλη, και το μόνο που χρειαζόταν ήταν ένας ειδικός φακός πάνω στον προτζέκτορα.
Γι’ αυτόν τον λόγο, αυτή η τεχνική είναι γνωστή ως “over and under”, δηλαδή “πάνω και κάτω”, ενώ πρωτεργάτης της είναι ο Arch Oboler.
Τα επόμενα χρόνια αναπτύχθηκαν και διάφορες άλλες τεχνολογίες με εξίσου φανταχτερά ονόματα, όπως το Stereovision το 1970, τα πολωτικά γυαλιά το 1986, και το IMAX 3D τη δεκαετία του ‘90.
Με την άφιξη της νέας χιλιετίας, υπήρξε ακόμα μεγαλύτερος ζήλος για τα 3D γραφικά, όχι μόνο στο σινεμά, αλλά και στις τηλεοράσεις.
Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς. Τα 3D γραφικά ακόμα και σήμερα είναι χάλια, είτε μιλάμε για ταινίες, είτε για παιχνίδια. Όσο και να έχει προχωρήσει η τεχνολογία, τα περισσότερα 3D γραφικά εκεί έξω είναι είτε άσχημα, είτε προκαλούν πονοκέφαλο και ναυτία.
Κινηματογράφος
Σήμερα υπάρχουν δύο τρόποι για την παραγωγή 3D ταινιών. Ο πρώτος τρόπος είναι και ο πιο ρεαλιστικός, αφού τα 3D γραφικά γυρίζονται με ειδικές στερεοσκοπικές κάμερες, και δημιουργούνται αποκλειστικά για προβολή σε 3D.
Αυτή η μέθοδος είναι πανάκριβη, και έτσι η πλειοψηφία των κινηματογραφικών παραγωγών την αποφεύγουν. Ένα καλό παράδειγμα της μεθόδου είναι η ταινία Avatar, καθώς και οι περισσότερες παραγωγές κινούμενων σχεδίων.
Η δεύτερη μέθοδος περιλαμβάνει την προσθήκη των 3D γραφικών στο post-production, δηλαδή αφότου γυριστεί η ταινία κανονικά.
Το αποτέλεσμα είναι κάκιστο, αλλά χρησιμοποιείται κατά κόρον σε ταινίες δράσης, σε μια προσπάθεια να αυξηθούν τα κέρδη της παραγωγής.
Εδώ θα βρείτε μια λίστα με όλες τις ταινίες που έχουν γυριστεί με “αληθινό” και “ψεύτικο” 3D.
Η πλειοψηφία των ταινιών ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Όπως και να ‘χει, η μετατροπή των ταινιών σε 3D δεν είναι και ό,τι καλύτερο.
Ειδικά όταν μιλάμε για σκηνές με πολλή δράση, ο ανθρώπινος εγκέφαλος δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει στην ταχύτητα εξέλιξης των γεγονότων, προκαλώντας μας πονοκέφαλο και ναυτία.
Πέρα απ’ αυτό, οι κινηματογραφικές αίθουσες χρεώνουν σχεδόν τα διπλά για τις 3D ταινίες σε σχέση με την κανονική έκδοση. Προσφέρει όντως τόσο καλή εμπειρία μια 3D ταινία, που να αξίζει τα επιπλέον χρήματα;
Για να την παρακολουθήσουμε, θα πρέπει να φορέσουμε ειδικά γυαλιά, τα οποία πέρα από ενοχλητικά, κάνουν την αίθουσα ακόμα πιο σκοτεινή.
Η ναυτία και ο πονοκέφαλος ίσως δεν είναι τόσο έντονα στις μέρες μας, αλλά την τελευταία φορά που ελέγξαμε, τα 3D γραφικά στις ταινίες δεν μοιάζουν καν αληθινά.
Οικιακή διασκέδαση
Θα μας πείτε, εντάξει, οι 3D ταινίες δεν αξίζουν το επιπλέον κόστος στο σινεμά. Οι 3D τηλεοράσεις όμως; Πληρώνεις μία φορά για την τηλεόραση και τέλος. Αξίζει το επιπλέον κόστος για την αγορά μιας 3D τηλεόρασης;
Αν λάβουμε υπόψιν ότι οι 3D τηλεοράσεις χρησιμοποιούν τις ίδιες τεχνολογίες με το σινεμά, δεν βλέπουμε τον λόγο για να τις αγοράσει κάποιος.
Υπάρχουν αρκετές τεχνικές για τη δημιουργία του 3D εφέ στην τηλεόραση. Άλλες απαιτούν τη χρήση ειδικών γυαλιών, ενώ άλλες όχι (Auto 3D).
Το θέμα είναι πως τα 3D γραφικά και στους δύο τρόπους είναι στην καλύτερη απογοητευτικά. Για να μην αναφέρουμε ότι οι 3D ταινίες κοστίζουν περισσότερα χρήματα από τις κανονικές εκδόσεις.
Βέβαια θα μας πείτε, ποιος αγοράζει ταινίες όταν υπάρχει το Kodi και οι διάφορες εναλλακτικές; Σωστό κι αυτό.
3D γραφικά σε παιχνίδια
Οι εταιρείες παιχνιδιών έχουν κάνει αμέτρητες προσπάθειες για να στριμώξουν τα 3D γραφικά στα παιχνίδια τους και στα σπίτια των καταναλωτών τα τελευταία 30 χρόνια, κυρίως σε κονσόλες και handhelds, παρά σε PC.
Το 1987, η Square κυκλοφόρησε δύο 3D παιχνίδια για το NES της Nintendo, το 3-D Battles of WorldRunner και το Rad Racer.
Και τα δύο παιχνίδια απαιτούσαν τη χρήση ειδικών γυαλιών, και ευτυχώς για τους τότε χρήστες, υπήρχε κουμπί απενεργοποίησης του απαίσιου 3D που διέθεταν.
Στο στρατόπεδο της Sega, έχουμε το Master System με την τεχνολογία SegaScope 3D, η οποία επίσης χρειαζόταν στερεοσκοπικά γυαλιά.
Η ίδια τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε στους υπολογιστές τη δεκαετία του ‘90, αλλά τα παιχνίδια που το υποστήριζαν ήταν τόσο λίγα, που δεν αξίζει καν να τα αναφέρουμε.
Και μιας που μιλάμε για αποτυχημένα 3D γραφικά, δεν γίνεται να ξεχάσουμε το Virtual Boy. Προφανώς το “Boy” προδίδει κονσόλα της Nintendo, η οποία ήταν αρκετά όμοια με τα VR γυαλιά του σήμερα.
Περιττό να πούμε ότι η εν λόγω κονσόλα δεν έλαβε και τις καλύτερες κριτικές. Παράλληλα, υπήρξαν κι άλλες απόπειρες για 3D headset, αλλά καμία δεν πέτυχε στην αγορά.
Φτάνοντας στο 2011, η Nintendo κυκλοφόρησε το γνωστό σε όλους μας 3DS, μία κονσόλα που πρόσφερε την εμπειρία 3D, χωρίς τη χρήση απαίσιων γυαλιών. Ωστόσο, κι αυτή η τεχνολογία είχε τα μειονεκτήματά της.
Ο χρήστης έπρεπε να κοιτάει την οθόνη στην ευθεία. Και η παραμικρή στροφή στα πλάγια είχε ως αποτέλεσμα τα γραφικά να φαίνονται θολά.
Η εν λόγω κονσόλα ήταν αρκετά πετυχημένη, αλλά αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ερχόταν με διακόπτη Off για τα γραφικά 3D. Μετά από τα πρώτα δέκα λεπτά ενθουσιασμού, οι περισσότεροι χρήστες έπαιζαν χωρίς 3D, και μάλλον ξεχνούσαν την ύπαρξή του.
Άλλωστε, η Nintendo λίγα χρόνια μετά κυκλοφόρησε το 2DS, το οποίο ήταν η απόδειξη της αποτυχίας του 3D.
Το βασικό εμπόδιο: Ο ανθρώπινος εγκέφαλος
Αντιλαμβανόμαστε ως τώρα ότι τα γραφικά 3D είναι άσχημα και καθόλου αληθοφανή. Αλλά γιατί άραγε; Γιατί δεν μπορεί μια σοβαρή εταιρεία να αναπτύξει μια τεχνολογία που δουλεύει χωρίς προβλήματα;
Η απάντηση είναι απλή. Δεν φταίνε οι εταιρείες, αλλά ο ανθρώπινος εγκέφαλος, ο οποίος δεν ξεγελιέται εύκολα – τουλάχιστον όσον αφορά τα γραφικά 3D.
Για την ακρίβεια, είναι πολύ δύσκολο να τον κάνουμε “να πιστέψει” ότι κάτι είναι αληθινό, όταν πρόκειται για προβολή σε επίπεδη επιφάνεια. Κι αυτό συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλος δεν είναι εκπαιδευμένος για κάτι τέτοιο.
Ας πούμε ότι το μυαλό μας είναι ένας επεξεργαστής. Όταν βλέπουμε μια 3D ταινία στο σινεμά, για παράδειγμα, τα μάτια μας εστιάζουν σε μια συγκεκριμένη απόσταση μπροστά στην οθόνη.
Ωστόσο, τα 3D αντικείμενα της ταινίας υποτίθεται ότι βρίσκονται σε διαφορετικές αποστάσεις. Έτσι, τα μάτια μας θα πρέπει να γυρίζουν κάθε φορά στην κατάλληλη γωνία, ώστε να αντιλαμβάνονται τη συγκεκριμένη απόσταση.
Αυτή η γωνία μπορεί να είναι πιο μπροστά από το σημείο εστίασης, δηλαδή την οθόνη, ή πιο “μακριά”.
Ως αποτέλεσμα, στις 3D ταινίες πρέπει να εστιάζουμε σε ένα σημείο, και ταυτόχρονα να συγκλίνουμε τα μάτια μας κάθε φορά σε διαφορετική γωνία.
Και δεν είναι ότι ο εγκέφαλος ή τα μάτια μας δεν μπορούν να κάνουν κάτι τέτοιο. Απλώς για να το πετύχουμε χρειαζόμαστε περισσότερη “επεξεργαστική ισχύ”, πράγμα που μας προκαλεί πονοκέφαλο μετά από λίγη ώρα.
Άλλες φορές τα μάτια μας δεν καταφέρνουν να συγκλίνουν σωστά, με αποτέλεσμα να τα βλέπουμε διπλά ή θολά. Και κάπου εκεί είναι που ξεκινάει η ναυτία.
Στην “πραγματική ζωή” δεν υπάρχει κανένα σενάριο που να χρειάζεται κάτι τέτοιο, και άρα μάτια και εγκέφαλος δεν έχουν εκπαιδευτεί για να ανταπεξέρχονται όπως πρέπει.
Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψιν, δεν είναι περίεργο που δεν έχει γίνει πρόοδος στις τεχνολογίες 3D τα τελευταία 50 χρόνια.
Το πραγματικό ερώτημα είναι ένα: Θα καταφέρουμε ποτέ να δημιουργήσουμε γραφικά 3D που να μην προκαλούν προβλήματα μετά από κάποια ώρα χρήσης; Θα μπορούσαμε ίσως να εκπαιδεύσουμε τους εγκεφάλους μας να επεξεργάζονται πιο γρήγορα και πιο σωστά τα 3D γραφικά;
Εικονική πραγματικότητα
Η εικονική πραγματικότητα δεν διαφέρει ιδιαίτερα από τα γραφικά 3D. Και εδώ χρησιμοποιούνται μικρές οθόνες μπροστά στα μάτια μας, όπου προβάλλονται παιχνίδια, ταινίες, και άλλα.
Όπως ήδη είπαμε, τα μάτια μας θα πρέπει να εστιάσουν μόλις μερικά εκατοστά μπροστά. Παράλληλα, πρέπει να συγκλίνουν πιο μακριά, όπου υποτίθεται εμφανίζονται τα 3D αντικείμενα.
Άρα συνειδητοποιούμε ότι οι πονοκέφαλοι και οι ναυτίες είναι αναπόφευκτα και σε αυτήν την περίπτωση, για όσους έχουν ήδη τη σχετική ευαισθησία.
Ωστόσο, το VR κερδίζει αρκετούς πόντους στον τομέα της αληθοφάνειας. Αφού συνδυάζει αρκετά μεγαλύτερο οπτικό πεδίο, αλλά και ανίχνευση κίνησης κεφαλιού, είναι σίγουρα προτιμότερη η χρήση του.
Χρησιμοποιείτε 3D γραφικά;
Είδαμε ότι οι τεχνολογίες 3D δεν έχουν βελτιωθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, ειδικά αν σκεφτούμε ότι το πρώτο 3D επινοήθηκε πάνω από 150 χρόνια πριν.
Ποια είναι η γνώμη σας για τα 3D γραφικά; Προτιμάτε τις 3D ταινίες έναντι των κανονικών; Μήπως έχετε στην κατοχή σας κάποιο VR headset;
Γράψτε μας τις εντυπώσεις σας στα σχόλια.
